پس از تصادفات جاده ای و بیماری های قلب و عروق، سرطان سومین علت مرگ و میر در ایران است. سالانه نزدیک به 70 هزار مورد جدید سرطان در ایران گزارش میشود. در بین انواع سرطان ها، سرطان های پوست، پستان، معده، روده، مثانه، مغز استخوان، پروستات، مری، گره های لنفاوی و ریه به ترتیب 10 نوع سرطانی هستند که بیشترین میزان بروز را به خود اختصاص میدهد.

در ایران، 50 درصد از سرطان های شایع مربوط به دستگاه گوارش است. در این میان، سرطان روده پس از سرطان معده، دومین مرتبه در بین سرطان های دستگاه گوارش و چهارمین سرطان شایع در ایران است. سرطان روده در زنان در رتبه سوم و در مردان در رتبه پنچم قرار دارد. شیوع سرطان روده در ایران در هر دو جنس رو به افزایش است و به عنوان یکی از مهم ترین سرطان ها به شمار میرود.
بیشترین میزان بروز سرطان روده در مناطق شمالی و مرکزی ایران شامل شهرستان های استان گیلان، مازنداران و اصفهان دیده میشود. کمترین میزان بروز سرطان روده در مناطق جنوبی ایران شامل استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان جنوبی و به ویژه در شهرستان چابهار دیده میشود. سرطان روده ممکن است در هر سنی ایجاد گردد، ولی در سالمندان بیشتر شیوع دارد.

نشانه های بالینی سرطان روده
سرطان روده در مراحل اولیه خود ممکن است بدون نشانه های بالینی باشد. نشانه های بالینی سرطان روده شامل موارد زیر است:
• وجود خون در مدفوع یا دستمال توالت (خون تیره در مدفوع نشان دهنده خونریزی در قسمت های بالایی دستگاه گوارش مانند معده و روده کوچک است. هر چه محل خونریزی به مقعد نزدیک تر باشد، خون به رنگ روشن تری دیده میشود.)
• ابتلا به اسهال، یبوست یا نیاز به دفع مکرر در طول روز با حجم های کم
• تغییر در ظاهر و ترکیب مدفوع مانند باریک شدن یا لزج شدن مدفوع
• احساس پری و نفخ در شکم
• احساس غیرمعمول در رکتوم به ویژه هنگام اجابت مزاج
• احساس تخلیه نشدن کامل شکم پس از اجابت مزاج
• کاهش وزن بدون دلیل
• خستگی و ضعف
• درد در رکتوم یا مقعد
• درد یا تورم شکم
• پیدایش یک توده در رکتوم یا مقعد
• کم خونی، که ممکن است باعث احساس خستگی و ضعف گردد.

البته باید توجه داشت که بروز این نشانه ها همیشه به معنای سرطان روده نیست. این نشانه ها در موارد دیگری هم چون بواسیر یا همورویید (Hemorrhoid) (گشاد شدن سیاهرگ های اطراف مقعد که هنگام دفع مدفوع منجر به درد مقعد میگردد)، دیورتیکولیت (Diverticulitis) (التهاب هر یک از دیورتیکول های روده بزرگ) یا ترک خوردگی دیواره داخلی مقعد نیز ممکن است ایجاد گردد.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که کارکرد روده در هر فردی ممکن است گاهی دچار تغییراتی گردد. این موضوع امری عادی و شایعی است و جای نگرانی نیست. ولی، وجود هر مقدار خون در مدفوع، چه کم و چه زیاد، نشان از یک مشکل در دستگاه گوارش است که نیاز به بررسی دارد.